مقالات

دوزهای بالاتر از ۳۰۰ میلی گرم شاید در بیماران شدیداً افسرده لازم باشد.

ولی بیماران با افسردگی خفیف ممکن است به دوز ۵۰-۲۵ میلی گرم در روز آن نیز پاسخ دهند. دوزهای روزانه بالاتر از ۱۰۰ میلی گرم بصورت دوزهای منقسم یا به صورت تک دوز در هنگام خواب تجویز می شود.

اگر مجموع دوز تجویزی روزانه بیشتر از ۱۰۰ میلی گرم باشد بایستی به صورت دوزهای منقسم تجویز شود اگرچه بیشترین میزان دارو ممکن است در هنگام خواب داده شود. در بیماران مسن، دوز شروع ۵۰-۱۰ میلی گرم پیشنهاد شده است.

این دارو به صورت تزریق داخل عضلانی و داخل وریدی نیز تجویز می شود. کم کردن دوز باید بتدریج انجام شود تا از علائم ترک جلوگیری شود.

این دارو همچنین در درمان انواعی از سردرد و نیز برخی اختلالات پوستی همچون کهیر مزمن و کهیر سروایدیوتاپیک مورد استفاده قرار می گیرد.

فارماکوکینتیک

این دارو پس از مصرف خوراکی براحتی از دستگاه گوارش جذب شده و با اثر متابولیسم عبور اول کبدی، به میزان وسیعی به متابولیت اولیه فعال خود یعنی دسمتیل دوکسپین تبدیل می شود. این دارو هم چنین به دنبال کاربرد موضعی از طریق پوست نیز جذب می شود.

درمان افسردگی با دوکسپین
راههای متابولیسم دوکسپین و دسمتیل دوکسپین شامل هیدروکسیلاسیون و N اکسیداسیون است. دوکسپین، عمدتاً به شکل متابولیت های خود چه به فرم آزاد چه کانژوگه، از طریق ادرار دفع می شود. این دارو از سد خونی مغزی و جفت عبور کرده و در شیر مادر نیز پخش می شود.

مکانیسم اثر

-مکانیسم دقیق برای اثر خواب آوری دوکسپین مشخص نشده است؛ با این حال، عمل دوکسپین به علت اثر آنتاگونیستی بر روی گیرنده هیستامین H1 حاصل می شود.

-مکانیسم عمل افسردگی ناشناخته است؛ ممکن است غلظت سیناپسی سروتونین و نوراپی نفرین را با مهار بازجذب آنها، افزایش دهد.

عوارض جانبی دوکسپین
-خشکی دهان، سردرد، تاری دید، بی خوابی، یبوست، تهوع/استفراغ، تعریق، بی قراری، خستگی، گیجی، افت فشار ارتوستاتیک.

تداخلات دارویی

دوکسپین به علت تاثیر گسترده بر آنزیم های کبدی با طیف وسیعی از داروها تداخلات خطرناک ایجاد می کند٬ لذا مصرف هرگونه دارو با دوکسپین نیاز به بررسی دقیق دارد. بخشی از مهمترین تداخلات این دارو عبارتند از:

-افزایشQT interval: سیزاپراید،استمیزول، دیزوپیرامید، ایبوتیلید، اینداپامید، پیموزاید،پروکاینامید، کینیدین، سوتالول، ترانیل سیپرامین -افزایش سطح سروتونین: ایزوکربوکسازید، فنلزین، پروکاربازین، سلژیلین.

هشدار ها

در موارد زیر با احتیاط مصرف شود

بالا بودن فشار داخل کره چشم، اختلالات قلبی،الکلیسم حاد، اختلالات خونی، اختلالات گوارشی، گلوکوم با زاویه بسته، عیب کار کبد، هایپرتروفی پروستات، اختلالات کلیوی، حملات تشنج، حساسیت به داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و احتباس ادرار.

تداخلات جدی:

ـافزایشQT interval: امیودارون، امی سولپراید، اموکسپین، آلبوترول -افزایش سطح سروتونین: آمی تریپتیلین، بوسپیرون، سیتالوپرام، سیکلوبنزاپرین، دکسترومتورفان -کلونیدین: دوکسپین اثر کلونیدین را کاهش می دهد. -دکستروامفتامین، دوبوتامین، دی اتیل پرو پیون، دزونلافاکسین

توصیه های دارویی برای دوکسپین
-معمولا برای مشاهده ی اثر درمانی این دارو نیاز به ۲تا۳ هفته زمان است پس درمان خود را طبق تجویز دکتر ادامه دهید . -در ابتدای مصرف از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
– در کودکان،نوجوانان و جوانان در ابتدای مصرف تا ۲-۱ هفته سعی شود بیمار تنها نباشد و از نظر تغییرات روحیه و تفکرات منفی تحت نظر باشند.

-اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می کنید ممکن است با تغییر وضعیت سریع از حالت نشسته به ایستاده سرگیجه مختصری ایجاد شود که به مرور برطرف می شود. این حالت طبیعی است. بهتر است هنگام برخواستن ، به ارامی بلند شوید.

-به منظور کاهش احتمال بروز علائم قطع مصرف دارو و عدم بازگشت علائم بیماری ،باید قطع مصرف این دارو تحت نظر پزشک و تدریجی باشد.

-اگر دیابت دارید، قند خون خود را به صورت دوره ای بررسی کنید. -در طول مصرف دارو از مصرف الکل و سایر فراورده های حاوی الکل مثل الگزیرها بدون نظر پزشک خودداری کنید.

-در صورت مشکل بینایی به پزشک خود اطلاع دهید. -برای پیشگیری از کمبود مایعات بدن، در شرایط فعالیت زیاد و هوای گرم به مقدار کافی مایعات مصرف کنید.

بیشتر بدانید موارد و مقدار مصرف

درمان افسردگی یا اضطراب با دوکسپین
بزرگسالان: ابتدا ۲۵ الی ۷۵ میلی گرم روزانه در دوزهای منقسم مصرف می‌شود. حداکثر مقدار مصرف ۳۰۰ میلی گرم روزانه است. اگر دارو یک جا و تک دوز مصرف شود حداکثر مقدار مصرف ۱۵۰ میلی گرم روزانه است. تنظیم دوز: در بیماران مسن، ناتوان، نوجوانان یا بیمارانی که داروهای دیگر بخصوص آنتی کولینرژیک ها را دریافت می کنند دوز را کاهش دهید.

ملاحظات اختصاصی

۱- با توجه به احتمال افزایش فشار خون ضمن جراحی در بیمارانی که داروی ضد افسردگی مصرف می کنند، بهتر است دارو چند روز قبل از جراحی قطع شود.

۲- قطع ناگهانی دارو به دنبال مصارف طولانی مدت باعث تهوع، سردرد و بی حالی می شود که بیانگر وابستگی به دارو نمی باشد. ۳- در شروع درمان و در فواصل مناسب ECG را مانیتور کنید. اثر بر آزمایشهای تشخیصی باعث افزایش یا کاهش قند خون شده، میزان آنزیم های کبدی و ائوزینوفیل‌ها را افزایش داده و میزان نوتروفیلها را کاهش می دهد.

نکات قابل توصیه به بیمار

۱- می توانید برای درمان خشکی دهان از قطعات یخ، آدامس و شکلاتهای بدون قند استفاده کنید. ۲- از مصرف داروهای بدون نسخه ضمن مصرف دارو خودداری کنید. ۳- بهتر است دارو را موقع خواب استفاده کنید.

۴- در عرض چند هفته به اثرات سداتیو این دارو تحمل ایجاد می شود. ۵- ضمن مصرف دارو از تماس طولانی مدت با آفتاب اجتناب کنید. ۶- اثرات ضد افسردگی دارو بعد از ۴-۲ هفته شروع می شود.

مصرف در سالمندان: عوارض CNS، افت فشار خون وضعیتی، عوارض گوارشی و ادراری در این گروه از بیماران بیشتر رخ می دهد. مصرف در کودکان: دارو بندرت برای درمان اضطراب در کودکان به کار می رود. مصرف در شیردهی: دارو در شیر ترشح می شود. بخصوص در مواردی که بیمار دوزهای بالا استفاده می کند. بهتر است در شیردهی استفاده نشود.

دارویاب , پرسشکده

گردآوری: پرشین وی